उन्हाळ्यात रात्री थंड पाण्याने आंघोळ करावी की नाही? झोपण्यापूर्वी किती मिनिटे आधी...

Cold Bath At Night Benefits : अनेकांना रात्री झोपण्यापूर्वी आंघोळ करण्याची सवय असते. झोप आणि आंघोळ यामध्ये किती तासाचं अंतर असावं? आणि उन्हाळ्यात थंड पाण्याने रात्री आंघोळ करणे योग्य आहे का? तज्ज्ञ काय सांगतात. 

दक्षता ठसाळे-घोसाळकर | Updated: May 8, 2024, 03:05 PM IST
उन्हाळ्यात रात्री थंड पाण्याने आंघोळ करावी की नाही? झोपण्यापूर्वी किती मिनिटे आधी... title=

Showering Before Bed Benefits: उष्णतेपासून आराम मिळवण्यासाठी अनेकांना रोज रात्री झोपण्यापूर्वी थंड पाण्याने आंघोळ करायला आवडते. उष्ण वातावरणात थंड पाण्याने आंघोळ केल्याने ताजेपणा जाणवतो. या ऋतूत अनेकजण दररोज अनेक वेळा आंघोळ करतात. अनेक संशोधनातून असेही समोर आले आहे की, रात्री आंघोळ केल्याने अनेक आरोग्यदायी फायदे होऊ शकतात. यामुळेच प्रत्येक ऋतूमध्ये अनेक लोक रात्री अंघोळ करूनच झोपी जातात. आता प्रश्न पडतो की, रात्री थंड पाण्याने आंघोळ करणे फायदेशीर की हानिकारक? या प्रश्नाचे उत्तर तज्ज्ञांकडूनच जाणून घेण्याचा प्रयत्न करूया.

रात्री आंघोळ करावी का?

उन्हाळ्यात रात्री अंघोळ करणे खूप फायदेशीर ठरू शकते. दिवसभर धावपळ केल्याने घाम, घाण आणि विषारी घटक लोकांच्या अंगावर जमा होतात. यामुळे आरोग्याची हानी होऊ शकते. अशा स्थितीत रात्री अंघोळ केल्याने तुमचे शरीर स्वच्छ होते आणि चांगली झोप येण्यास मदत होते. तुम्ही रात्री थंड किंवा कोमट पाण्याने आंघोळ करू शकता. रात्री अंघोळ केल्याने तुमचा तणाव कमी होतो आणि तुमचा मूड सुधारतो. यामुळे तुमची त्वचा निरोगी राहते.

कधी आंघोळ करु नये?

रात्री अंघोळ करणे फायदेशीर आहे, परंतु लोकांनी काही गोष्टी लक्षात ठेवाव्यात. लोकांनी रात्री जेवल्यानंतर लगेच आंघोळ करू नये, कारण असे केल्याने पचनास त्रास होऊ शकतो. रात्रीच्या जेवणानंतर आपले शरीर पचनासाठी सक्रिय होते आणि अशा वेळी आंघोळ केल्याने या प्रक्रियेवर परिणाम होऊ शकतो. लोकांनी रात्रीचे जेवण करण्यापूर्वी आणि झोपण्यापूर्वी किमान 1-2 तास आधी आंघोळ करावी. जर तुम्हाला कोणत्याही प्रकारची आरोग्य समस्या असेल आणि रात्री अंघोळ केल्याने तुमच्या समस्या वाढत असतील तर तुम्ही डॉक्टरांचा सल्ला घेऊ शकता.

संशोधनात महत्त्वाची माहिती 

एका नवीन संशोधनात असे सुचवण्यात आले आहे की, झोपेच्या 90 मिनिटे आधी गरम पाण्याने आंघोळ केल्यास लवकर झोप येते. महत्त्वाचं म्हणजे ही झोप चांगल्या प्रकारची असते. टेक्सास-ऑस्टिन विद्यापीठातील जैववैद्यकीय अभियंता यांनी कोमट/गरम पाण्याने आंघोळ करणे आणि झोपेच्या गुणवत्तेत सुधारणा करणाऱ्या हजारो अभ्यासांचे विश्लेषण केल्यानंतर हा निष्कर्ष काढला आहे.

ह्यूस्टनमधील यूटी हेल्थ सायन्सेस सेंटर आणि युनिव्हर्सिटी ऑफ सदर्न कॅलिफोर्नियामधील संशोधकांनी 5,322 अभ्यासांचे पुनरावलोकन केले. जेव्हा लोक झोपण्याच्या एक किंवा दोन तास आधी गरम किंवा कोमट पाण्याने अंघोळ करतात. लोक सरासरी 10 मिनिटे आधी झोपतात. झोप आणि आपल्या शरीराचे तापमान हे मेंदूच्या हायपोथालेमसमध्ये स्थित सर्कॅडियन घड्याळाद्वारे नियंत्रित केले जाते, जे झोप आणि जागरण यासह अनेक 24-तास जैविक प्रक्रिया चालवते.

संशोधकांना असे आढळून आले की, झोपण्यापूर्वी सुमारे 90 मिनिटे अंघोळ केल्याने आपल्या शरीराचे तापमान कमी होते आणि झोपेची गुणवत्ता सुधारते. "झोपण्याच्या 1 ते 2 तास आधी, योग्य जैविक वेळी आंघोळ केल्याने, नैसर्गिक सर्केडियन प्रक्रियेस मदत होईल आणि केवळ जलद झोप लागण्याची शक्यताच नाही तर झोपेचा कालावधी देखील वाढेल," असे स्लीप जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या निष्कर्षात म्हटले आहे. मेडिसिन रिव्ह्यू ते अधिक चांगल्या प्रकारे येईल.